Sản phẩm cấu trúc và thị trường phát triển sản phẩm cấu trúc tại Việt Nam (Phần 2)

(tiếp)

Trái phiếu liên kết rủi ro ngoại hối (FX-linked note)

Trái phiếu liên kết rủi ro ngoại hối hay trái phiếu liên kết tỷ giá ngoại hối có lãi suất phụ thuộc vào sự biến động tỷ giá của một giỏ đồng tiền (basket of currencies). Về bản chất, trái phiếu liên kết rủi ro ngoại hối bao gồm một trái phiếu doanh nghiệp kết hợp với một hợp đồng mua ngoại tệ có kỳ hạn được cấu trúc ngầm trong trái phiếu. Như vậy, thay vì mua trái phiếu doanh nghiệp và hợp đồng mua ngoại tệ có kỳ hạn, nhà đầu tư có thể yêu cầu tổ chức phát hành trái phiếu liên kết rủi ro ngoại hối. Bản chất là nhà đầu tư chịu 2 rủi ro là rủi ro tín dụng của trái phiếu và rủi ro thua lỗ từ kinh doanh ngoại tệ. Do đó, phần lãi suất trái phiếu được cơ cấu để thể hiện sự tương quan lợi nhuận ứng với các rủi ro này.

Ví dụ, trái phiếu do Ngân hàng Nomura phát hành bằng GBP, có thời hạn 4 năm, và được bảo toàn vốn 100% tại thời điểm đáo hạn. Lãi suất cuống phiếu được đưa ra dựa trên mức độ rủi ro tín dụng của trái phiếu. Tại ngày đáo hạn, nhà đầu tư nhận được 100% khoản tiền gốc ban đầu cộng thêm một khoản gia tăng (additonal amount) bằng khoản tiền gốc nhân với một tỷ lệ phần trăm (participation rate) và bình quân trọng số của sự tăng/giảm giá của của giỏ đồng tiền (BRL, AUD, NOK, CAD) so với đồng GBP (basket return/performance). Sản phẩm này được đưa ra dựa trên kỳ vọng của nhà đầu tư là giỏ đồng tiền sẽ tăng giá so với đồng bảng Anh.

Sản phẩm cấu trúc và thị trường phát triển sản phẩm cấu trúc tại Việt Nam (Phần 1)

Các định chế tài chính, đặc biệt là các ngân hàng đầu tư luôn là chủ thể tiên phong trong việc phát triển các sáng tạo tài chính. Sự phát triển này bắt nguồn từ nhu cầu tăng cường cạnh tranh, sự thay đổi của chính sách thuế, môi trường pháp lý, nhu cầu huy động vốn và áp lực lợi nhuận. Cùng với đó là sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và các mô hình toán trong vài thập kỷ qua đã tạo tiền đề quan trọng giúp cho quá trình phát triển các sáng tạo tài chính được thúc đẩy mạnh mẽ. Các sản phẩm cấu trúc là một trong số đó.

Tại Việt Nam, thị trường vốn tuy đã phát triển về quy mô cũng như chất lượng trong vài năm gần đây, song còn rất nhỏ bé so với tiềm năng phát triển. Các sản phẩm cấu trúc còn khá mới mẻ và chưa có nhiều thành viên tham gia. Hơn nữa, điều kiện để thị trường các sản phẩm cấu trúc còn thiếu và yếu như chưa có các công ty định mức tín nhiệm, sự thiếu đồng bộ của các văn bản pháp luật, sự bất ổn của nền kinh tế,…Do đó, chính phủ Việt Nam cần xem xét và tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho thị trường các sản phẩm cấu trúc phát triển, từ đó giúp các doanh ghiệp, cũng như các nhà đầu tư có nhiều cơ hội để lựa chọn, được bảo vệ khỏi các rủi ro của thị trường và gia tăng lợi nhuận.

Bài viết về sản phẩm cấu trúc này hi vọng đem lại cho người đọc một cái nhìn tổng quan về thị trường sản phẩm cấu trúc và tiềm năng phát triển thị trường này tại Việt Nam.